အာဖဂန္စစ္ပြဲဆိုင္ရာ လွ်ဳိ႕၀ွက္ခ်က္မ်ား Wikileaks ၀ဘ္ဆိုက္မွတဆင့္ ေပါက္ႀကား

ကာဂ်စၥတန္ႏိုင္ငံဘစ္ရႇ္ကတ္ရႇိ မာနာေလတပ္စခန္းမႇတစ္ဆင့္ အာဖဂန္သို႔ ထြက္ခြာမည့္ အေမရိကန္အမႇတ္ ၂၂ ေျခလ်င္တပ္ရင္းမႇ စစ္သားမ်ား

အာဖဂန္စစ္ပြဲဆိုင္ရာ အေမရိကန္စစ္ဘက္၏ လ်ဳိ႕၀ႇက္ စာရြက္စာတမ္း ေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာမႇာ WikiLeaks ၀က္ဘ္ဆိုက္မႇ တစ္ဆင့္ သတင္းစာမ်ားသို႔ ေပါက္ၾကားခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။ ယခု ေပါက္ၾကားမႈသည္ ဗီယက္နမ္စစ္ပြဲ လ်ဳိ႕၀ႇက္သမိုင္း ေၾကာင္း ေပါက္ၾကားခဲ့သည့္ Pentagon Papers မ်ား ေနာက္ပိုင္း အႀကီးက်ယ္ဆံုး စစ္ဘက္လ်ဳိ႕၀ႇက္ စာရြက္စာတမ္း ေပါက္ၾကားမႈႀကီး ျဖစ္ခဲ့သည္။စံုစမ္းေဖာ္ထုတ္ခဲ့သည့္ WikiLeaks သည္ ၿဗိတိန္သတင္းစာ ဂါးဒီးယန္း၊ ဂ်ာမနီသတင္းစာ ဒါစပီးဂယ္၊ အေမရိကန္သတင္းစာ နယူးေယာက္တုိင္းမ္တို႔အား ယင္း အေထာက္အထားမ်ားကို လအတန္ၾကာ ႀကိဳတင္ရယူခြင့္ျပဳခဲ့ၿပီး ဇူလိုင္လ ၂၅ ရက္ေန႔တြင္ သံုးေစာင္စလံုးက တစ္ၿပိဳင္နက္ ေဖာ္ထုတ္ေရးသားခဲ့ ၾကသည္။

ပါကစၥတန္ေထာက္လႇမ္းေရး
ပါကစၥတန္အစိုးရသည္ အေမရိကန္၏ စစ္ေရးလုပ္ေဆာင္မႈမ်ားတြင္ ကူညီေပးေနေသာ္လည္း ပါကစၥတန္ စစ္ဘက္ေထာက္လႇမ္းေရးသည္ တာလီဘန္တုိ႔အတြက္ ႏုိင္ငံတြင္းတြင္ လံုျခံဳစြာ ေနႏုိင္ေရး ကူညီေပးေနေၾကာင္း အစီရင္ခံစာမ်ားတြင္ ပါရႇိ လာခဲ့သည္။ အေမရိကန္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ေဒးဗစ္ပီထေရာ့ကလည္း ယခင္က အာဖဂန္စစ္ေထာက္လႇမ္းေရးႏႇင့္ တာလီဘန္တုိ႔အၾကား အဆက္အသြယ္ရႇိေၾကာင္း ထုတ္ေဖာ္ခဲ့ဖူးသည္။

တာလီဘန္တို႔၏ ဒံုးက်ည္မ်ား
အစီရင္ခံစာမ်ားထဲတြင္ အံ့အားသင့္စရာ အေကာင္းဆံုးျဖစ္ခဲ့သည့္ အခ်က္မႇာ တာလီဘန္တို႔သည္ ေနတိုး၏ တိုက္ေလယာဥ္မ်ားကို တိုက္ခိုက္ႏိုင္မည့္ ဒံုးက်ည္မ်ား ရႇိေနသည္ဆုိျခင္းပင္ ျဖစ္သည္။ ၁၉၈၀ ျပည့္ႏႇစ္မ်ားက ဆိုဗီယက္တပ္မ်ားကို တိုက္ ခိုက္ရန္ အေမရိကန္က အာဖဂန္ တိုက္ခိုက္ေရးသမားမ်ားကို ပံ့ပိုးေပးခဲ့ဖူးေသာ လက္နက္မ်ားႏႇင့္ အလားတူ ျဖစ္သည္။ တာလီဘန္တုိ႔တြင္ ယင္း လက္နက္မ်ဳိး ပိုင္ဆိုင္ထားေၾကာင္း အေမရိကန္စစ္ဘက္က ယခင္က ထုတ္ျပန္ေပးခဲ့ျခင္း မရႇိဖူးေပ။

၂၀၀၄ ဇန္န၀ါရီမႇ ၂၀၀၉ ခုႏႇစ္ ႏႇစ္ကုန္အထိ ကာလအတြင္းရႇိ စာရြက္စာတမ္း၊ အစီရင္ခံစာ ၉၁၀၀၀ ကို ထုတ္ျပန္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း WikiLeaks က ထုတ္ျပန္ခဲ့သည္။

ဘင္လာဒင္လႈပ္ရႇားမႈမ်ား
၂၀၀၃ ခုႏႇစ္ကတည္းက အယ္လ္ေကးဒါးေခါင္းေဆာင္ အိုစမာဘင္လာဒင္ႏႇင့္ ပတ္သက္သည့္ သတင္းမ်ား မရရႇိေတာ့ေၾကာင္း စီအုိင္ေအ အႀကီးအကဲက ေျပာၾကားထားခဲ့ေသာ္လည္း ေပါက္ၾကားခဲ့သည့္ အစီရင္ခံစာအရ ဘင္လာဒင္ လႈပ္ရႇားေနမႈ သတင္းမ်ားကို ၂၀၀၄ မႇ ၂၀၀၉ ခုႏႇစ္အတြင္းတြင္လည္း ဆက္လက္ရရႇိေနဆဲျဖစ္ေၾကာင္း ေပၚထြက္လာခဲ့သည္။

တာလီဘန္တို႔ကို ေလ့က်င့္ေပးေနေသာ အီရန္
အီရန္သည္ အိမ္နီးခ်င္း အာဖဂန္နစၥတန္ရႇိ တာလီဘန္တို႔ကို ေငြေၾကး၊ လက္နက္ႏႇင့္ ေလ့က်င့္ေရး အကူအညီမ်ား ေထာက္ပံ့ေပးေနၿပီး အေမရိကန္ ဦးေဆာင္ေသာ တပ္ဖြဲ႕မ်ားကို ဆန္႔က်င္မႈအား ကူညီေနေၾကာင္း အစီရင္ခံစာမ်ားတြင္ ပါရႇိခဲ့သည္။

၂၀၀၉ ခုႏႇစ္ မတ္လရက္စြဲ တပ္ထားေသာ အေထာက္အထားတစ္ခုတြင္ အာဖဂန္ႏႇင့္ တာလီဘန္ ၁၀၀ ေက်ာ္သည္ အေသခံတိုက္ခုိက္မႈမ်ား ေဆာင္ရြက္ရန္အတြက္ အာဖဂန္နစၥတန္သို႔ အီရန္မႇ သြားေရာက္ခဲ့ေၾကာင္း အေမရိကန္ ေထာက္လႇမ္းေရး အစီရင္ခံစာမ်ားက ေျပာၾကားခဲ့သည္။

အျခား အစီရင္ခံစာမ်ားတြင္ အထူးစစ္ဆင္ေရး တပ္ဖြဲ႔မ်ား၏ တာလီဘန္တပ္မႇဴးမ်ားကို ရႇာေဖြႏႇိမ္နင္းေရး လုပ္ငန္းမ်ားအေၾကာင္း ပါရႇိခဲ့သည္။ အစီရင္ခံစာမ်ားထဲတြင္ အေမရိကန္၏ လူမဲ့ေလယာဥ္မ်ား ပ်က္က်၊ တိမ္းေမႇာက္မႈမ်ား ရႇိခဲ့ျခင္း ကိုလည္း ေဖာ္ျပထားၿပီး လူမဲ့ေလယာဥ္ျဖင့္ တုိက္ခုိက္မႈမ်ား ေအာင္ျမင္မႈသာ ထင္ရႇားေနခဲ့ျခင္း၏ ေနာက္ကြယ္ကို ေဖာ္ထုတ္ႏုိင္ခဲ့သည္။

WikiLeaks သည္ ႏုိင္ငံမ်ား၏ လ်ိဳ႕၀ႇက္ခ်က္မ်ားကို ထုတ္ေဖာ္သည့္ ကြန္ရက္အေျခစိုက္ အဖြဲ႔တစ္ခုျဖစ္သည္။ အေမရိကန္ ပင္တဂြန္ စစ္ဌာနခ်ဳပ္က သတင္းေပါက္ၾကားမႈႏႇင့္ ပတ္သက္ၿပီး စံုစမ္းစစ္ေဆးသြားမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း ထုတ္ျပန္ခဲ့သည္။ သမၼတအိုဘားမား၏ ျပန္ၾကားေရး အတြင္း၀န္ ေရာဘတ္ဂစ္ဘ္က WikiLeaks ၀က္ဘ္ဆိုက္မႇ ထြက္ေပၚလာေသာ အခ်က္အလက္မ်ားသည္ အေမရိကန္တပ္မ်ား အတြက္ အလြန္အႏၲရာယ္ႀကီးေၾကာင္း၊ အမည္မ်ား၊ စစ္ဆင္ေရး အေသးစိတ္မ်ားႏႇင့္ အျခားသတင္း အခ်က္အလက္မ်ား တိတိက်က် ထြက္ေပၚခဲ့ျခင္းမႇာ အေမရိကန္တပ္မ်ားအတြက္ အထူးအႏၲရာယ္ရႇိႏုိင္ေၾကာင္း ေျပာၾကားခဲ့သည္။

(ထပ္ဆင့္ကူးယူေဖၚျပသည္)