ပါလီမန္ဒီမိုကေရစီႏွင့္ ဥပေဒစိုးမိုးေရး (ပထမပိုင္း)

မဟာသေရစည္သူ - ဦးခ်မ္းသာ (I.C.S. - Retired)

ပါလီမန္ဒီမိုကေရစီႏွင့္ ဥပေဒစိုးမိုးေရး (၀ါ) အာဏာစက္ပ်ံ႕ႏွံ႔ေရး (Parliamentary Democracy and the Rule of Law) ႏွင့္ ပတ္သက္ေရြ႔ တင္ျပလိုေပသည္။ သို႔ရာတြင္ ထိုသို႔တင္ျပရာႏႈိက္ စာဖတ္သူမ်ားလြယ္ကူစြာ သေဘာေပါက္ေစရန္ ေရွးဦးစြာ ပါလီမန္ဒီမိုကေရစီႏွင့္ ဥပေဒစိုးမိုးေရး သေဘာတရားကို ျခားနား ဆန္႔က်င္ေသာ ႏိုင္ရာစားေလာက ႏွင့္ ေတာတြင္းသဘာ၀ဥပေဒ (Anarchy and the Law of Jungle) ၏ သေဘာကို ႏႈိင္းယွဥ္တင္ျပရေပမည္။

သဘာ၀ေလာက
သဘာ၀နယ္ (State of Nature) ဟူသည္မွာ ေလာဘ၊ ေဒါသ၊ ေမာဟ စသည့္ တရားမ်ား အတားအဆီး ကင္းမဲ့စြာ ေသာင္းက်န္းေနၾကေသာ ႀကီးႏိုင္ငယ္ညွဥ္းဆိုသည့္ (Survival of the Fittest) ႏိုင္ရာစားေလာကပင္ ျဖစ္ေပသည္။ ယင္းႏိုင္ရာစားေလာကတြင္ (Natural Liberty) သဘာ၀လြတ္လပ္မႈမွ တစ္ပါး စည္းကမ္းဟူေရြ႔ မရွိ ။ တရားမဲ့ေသာ ေလာက ၊ တိရစာန္ေလာက၊ အၿမဲတန္းက်ီးလန္႔စာစားေနထိုင္ရေသာ ေလာကသာ ျဖစ္၏။

သဘာ၀လြတ္လပ္မႈဟု ဆိုရာႏႈိက္ ကိုယ္က ႏိုင္သည့္ပအခါတြင္ ကိုယ္ ထင္သလို က်င့္ႏိုင္ေရြ႔ သူက ႏိုင္သည့္အခါႏႈိက္လည္း သူ ထင္သလို က်င့္ႏိုင္ေသာ လြတ္လပ္ေရးမ်ဳိးျဖစ္၏။ သူ႔အိမ္၊ သူ႔ယာ၊ သူ႔ပစည္း၊ ကိုယ့္အိမ္၊ ကိုယ့္ယာ၊ ကိုယ့္ပစည္း စသည္ျဖင့္ သီးျခား သတ္မွတ္ထားျခင္း အလွ်င္းမရွိဘဲ ကိုယ္က အားႀကီးသည့္အခါတြင္လည္း ထိုနည္းအတိုင္း ကိုယ့္ကို ထင္ရာ က်င့္ႏိုင္ျခင္းပင္ ျဖစ္သည္။

အထက္ေဖာ္ျပပါ သဘာ၀နယ္တြင္ ဥပေဒဟူေရြ႔ သဘာ၀၏ဥပေဒ (Natural Laws) သာ ရွိ၏။ သဘာ၀၏ ဥပေဒဟု ဆိုရာတြင္ ေတာတြင္း တိရစာန္ေလာကႏႈိက္ ရွိေသာ ဥပေဒမ်ဳိးျဖစ္၏ ။ ယင္းဥပေဒမွာ ႏိုင္ရာစားဥပေဒ ပင္ျဖစ္၏။

သို႔ျဖစ္ရကား အက်ဥ္းခ်ဳပ္ေရြ႕ဆိုရလွ်င္ သဘာ၀နယ္(State of Nature) ဆိုသည္မွာ စည္းမရွိ ကမ္းမရွိ၊ ကုိယ္ထင္ရာကိုယ္က်င့္၊ သူထင္ရာသူ က်င့္ႏိုင္ေသာ ယဥ္က်းေရြ႕ စည္းကမ္းတက် ရွိေသာ ေလာက (Civil State or Society) မ်ဳိးမဟုတ္ေသာ (an eye for an eye , a tooth for a tooth) သူက ကိုယ့္မ်က္စိတစ္လံုးကို ေဖာက္ပစ္လွ်င္ ၊ ကိုယ္ကလည္း သူ႔မ်က္စိတစ္လံုးကို ေဖာက္ပစ္မည္။ သူက ကိုယ့္သြားတစ္ေခ်ာင္းကို ခ်ုိးလွ်င္ ကိုယ္ကလည္း သူ႔သြားတစ္ေခ်ာင္းကို ျပန္ခ်ဳိးမည္ဟူေသာ သေဘာတရားမ်ဳိးျဖင့္ ေလာဘ၊ ေဒါသ၊ ေမာဟ စသည့္ အကုသိုလ္တရားမ်ားကို ကန္႔႔႔သတ္တားဆီးထိန္းသိမ္းျခင္း အလွ်ဥ္းမရွိဘဲ ျဖစ္ခ်င္တိုင္း ျဖစ္ေနေသာ ေလာကမ်ဳိး ျဖစ္ေပသည္။ ယင္းသို႔ေသာ ေလာကမ်ဳိးတြင္ လြတ္လပ္ျခင္း၊ တူညီမွ်ျခင္း ႏွင့္ တရားမွ်တျခင္း (Liberty, Equality and Justice) တည္းဟူေသာ သေဘာတရားမ်ားဆိတ္သုဥ္းေရြ႕ တိရိစာန္ေလာက သက္သက္သာလွ်င္ ျဖစ္၏။

ယဥ္ေက်းေသာ လူ႔ေလာက (Civil State) ႏႈိက္မူ လြတ္လပ္ျခင္း၊ တရားမွ်တျခင္း၊ တူညီမွ်ျခင္းတရားမ်ား အနည္းႏွင့္အမ်ား ရွိၾကသည့္အျပင္ သဘာ၀ေလာကအတြင္း ေသာင္းက်န္းတတ္ေသာ ေလာဘ၊ ေဒါသ၊ ေမာဟမ်ား ထင္တိုင္း အေသာင္းက်န္ႏိုင္ေစျခင္းငွာ တားဆီးျခင္း ၊ ဟန္႔တားျခင္းတို႔အတြက္ အစိုးရကို တည္ေဆာက္ေရြ႕ အုပ္ခ်ဳပ္ျခင္းျဖင့္ ယဥ္ေက်းေသာ လူ႔ေလာကကို ျဖစ္ေစ၏။

သဘာ၀ေလာကမွ ယဥ္ေက်းေသာ လူ႔ေလာကသို႔
ကမာဦးသူတို႔သည္ အကန္႔အသတ္မရွိေသာ ေလာဘ၊ ေဒါသ၊ ေမာဟတို႔၏ ေဘးမွ ကာကြယ္ဟန္႔တားႏိုင္ေစျခင္းငွာ မိမိတို႔ လုပ္ကိုင္ေရြ႔ရေသာ ပစည္း၏ ဆယ္ဖို႔တစ္ဖို႔ကို ေပးကာ မိမိတို႔အား အုပ္ခ်ဳပ္ႏိုင္ရန္အတြက္ မဟာသမတမင္းအား တင္ေျမွာက္အုပ္ခ်ဳပ္ေစခဲ့သည္။ သို႔ျဖင့္ မင္းမဲ့ေလာကမွ မင္းရွိေလာကသို႔ ေျပာင္းလဲခဲ့ရသည္။ မမွ်တေသာ ေလာကမွ တရားမွ်တေသာ ေလာကသို႔ ေျပာင္းလဲခဲ့ရ၏။

အခ်ဳပ္အျခာအာဏာ(မင္း)
အထက္တြင္ ျပဆိုခဲ့သည့္အတိုင္း ကမာဦးသူတို႔သည္ မဟာသမတမင္းအား တင္ေျမွာက္အုပ္ခ်ဳပ္ေစခဲ့ျခင္းျဖင့္
- မင္း - ဟူေသာ သေဘာတရား ေပၚထြက္လာခဲ့၏။ အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့ေသာ မင္းမ်ားအနက္ မင္းက်င့္တရား ဆယ္ပါးႏွင့္

ထိုမွတပါး - မင္း -ႏွင့္ ဒြန္တြဲလ်က္ - အာဏာ - ဟူေသာ သေဘာတရားလည္း ေပၚထြက္လာ၏။

အာဏာဟု ဆိုရာႏႈိက္ ႏွစ္မ်ဳိး ႏွစ္စားရွိ၏ ။ ၄င္းတို႔မွာ သာမန္အာဏာႏွင့္ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာ (Sovereignty) ပင္ျဖစ္၏။

အခ်ဳပ္အျခာအာဏာ၏ တည္ရာ၊ ဆင္းသက္ရာကို မူတည္ေရြ႔ ယဥ္ေက်းေသာ လူ႔ေလာကကို အုပ္ခ်ဳပ္ေသာ အာဏာပိုင္အစိုးရ (၀ါ) မင္းကို အက်ယ္အားျဖင့္ အပိုင္းသံုးမ်ဳိး ပိုင္းျခား၏။ ၄င္းတို႔မွာ
(၁) သက္ဦးဆံပိုင္မင္း သို႔မဟုတ္ အာဏာရွင္ အုပ္ခ်ဳပ္ေသာ အစိုးရ (Autocracy)
(၂) လူတစ္စုက မင္းလုပ္အုပ္ခ်ဳပ္ေသာ အစိုးရ (Aristocracy or Oligarchy)
(၃) လူထုက တိုက္ရုိက္အားျဖင့္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ သြယ္၀ိုက္ေသာ နည္းအားျဖင့္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေသာ အစိုးရ (Democracy) တို႔ပင္ ျဖစ္ၾက၏။

အခ်ဳပ္အျခာအာဏာသည္ လူတစ္ေယာက္တည္းတြင္ တည္ရွိ ေရြ႔ ၄င္းထံြမွ ဆင္းသက္လွ်င္ ပထမအမ်ဳိးအစား Autocracy ျဖစ္၏။ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာသည္ လူတစ္စုတြင္ တည္ရွိေရြ႔ ၄င္းတို႔မွ ဆင္းသက္ပါက ဒုတိယအမ်ဳိးအစား ျဖစ္၏။ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာသည္ လူတုတြင္ တည္ရွိေရြ႔ လူထုမွ ဆင္းသက္ပါမူ တတိယအမ်ဳိးအစား Democracy ပင္ ျဖစ္၏။

အခ်ဳပ္အျခာအာဏာဟူေသာ စကားရပ္ကို အနည္းငယ္ ရွင္းလင္းရန္ လိုေပမည္။ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာ ဟူသည္မွာ မည္သည့္အာဏာပိုင္၏ လက္ေအာက္ခံမွ်မဟုတ္။ ျခြင္းခ်က္ မရွိ၊ အန္႔အသတ္ မရွိ၊ အတားအဆီး အပိတ္အပင္ မရွိေသာ အာဏာျဖစ္သည္ဟု ႏိုင္ငံေရးေဗဒက ဆို၏။

သို႔ျဖစ္ေလရာ ေလာဘမီး၊ ေဒါသမီး၊ ေမာဟမီး တို႔ အကန္႔အသတ္မရွိ၊ ေတာက္ေလာင္ေနေသာ မင္းမဲ့ေလာကမွ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာပိုင္ေသာ မင္းရွိေလာကသို႔ ကူးေျပာင္းၿပီးလွ်င္ ယင္းေလာဘ၊ ေဒါသ၊ ေမာဟမ်ားကို အခ်ဳပ္အျခာအာဏာပိုင္က ကန္႔သတ္ခ်ဳပ္ခ်ယ္ကာ ယဥ္ေက်းေသာ လူ႔ေလာကကို အထက္က ျပဆိုခဲ့ၿပိးေသာ အုပ္ခ်ဳပ္ပံုနည္း သံုးနည္းအနက္ တစ္နည္းနည္းျဖင့္ အုပ္ခ်ဳပ္ေစျခင္းျဖင့္ ႏိုင္ငံေတာ္ (Polotical State) ဟူေရြ႔ ေပၚထြက္လာခဲ့ေပသည္။

ႏိုင္ငံေတာ္
ႏိုင္ငံေတာ္ဆိုသည္မွာ လြတ္လပ္ေသာ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာ (Sovereignty)ပိုင္ေရြ႔ ထိုအာဏာအရ အုပ္ခ်ဳပ္ေသာ အစိုးရ (Government) ၏အုပ္ခ်ဳပ္ျခင္းကို ခံယူလွ်က္ရွိေသာ ျပည္သူတို႔ ရွိၾကသည့္ တည္ရာ နယ္နိမိတ္ျဖင့္ သီးသန္႔ တည္တ့ံစြာ တည္ရွိေသာ တိုင္းျပည္ကို ေခၚေပသည္။

သို႔ျဖစ္ရာ ႏိုင္ငံေတာ္ဆိုသည့္ သေဘာတြင္ အဂၤါအစိတ္အပိုင္းႀကီး ေလးရပ္ ပါ၀င္သက္ေရာက္ေနေၾကာင္း ေတြ႔ျမင္ရေပမည္။ ၄င္းအဂၤ ါအစိတ္အပိုင္းႀကီး ၄ ရပ္မွာ ေအာက္ပါအတိုင္း ျဖစ္သည္။